ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΝΤΑΒΑΝΕΛΛΟΥ* ΣΤΗΝ ISKRA Ο Αντ. Νταβανέλος είναι εκπρόσωπος της ΔΕΑ στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΔΕΑ ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Ερ: Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της συγκυρίας που διαμορφώνεται μετά τις εκλογές;
Απ.: Στις 6 Μάη, ο βασικός κορμός των αστικών πολιτικών δυνάμεων, αυτών που στήριξαν την κυβέρνηση Παπαδήμου, υπέστη μια σοβαρή πολιτική ήττα. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα επιρροής, το ΛΑΟΣ βρέθηκε εκτός βουλής. Καταγράφηκε έτσι ένα πλατύ λαϊκό αίτημα για την ανατροπή των μνημονίων και της δανειακής σύμβασης.
Έχει μεγάλη σημασία ότι αυτό πραγματοποιήθηκε κυρίως μέσα από τη μεγάλη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, που μαζί με τα ποσοστά του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ φτάνουν την Αριστερά σε ιστορικά υψηλό ρεκόρ επιρροής, τουλάχιστον στη μεταχουντική περίοδο. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ (η ανάδειξή του σε 1ο κόμμα στους εργαζόμενους στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα, στους ανέργους, αλλά και στις εργατογειτονιές της Β΄Αθήνας και της Β΄ Πειραιά) υπογραμμίζουν μια πιο προωθημένη δυνατότητα: τη διεκδίκηση της ανατροπής των μνημονίων από τη σκοπιά των συμφερόντων των εργαζομένων και στην προοπτική του σοσιαλισμού.
Ασφαλώς αυτά δεν είναι τα μόνα χαρακτηριστικά στη συγκυρία. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο χώρος της Δεξιάς, αθροιστικά, κράτησε δυνάμεις. Επίσης το εκλογικό άλμα των νεοναζί της Χρυσής Αυγής θέτει ειδικά καθήκοντα στο κίνημα αντίστασης και στην Αριστερά.
Από τις 7 Μάη, το κεντρικό ζήτημα για όλους είναι η διαχείριση του αποτελέσματος και μάλιστα μέσα στις συνθήκες της διεθνούς κρίσης του συστήματος που, όπως όλα δείχνουν, αποκτά βαθύτερα και πιο μόνιμα χαρακτηριστικά. Αυτό υποχρεώνει τις αστικές δυνάμεις να αναζητούν πολιτικές λύσεις για να στηρίξουν με επάρκεια τα σκληρά μέτρα που γνωρίζουν ότι είναι απαραίτητα για την τάξη τους. Υποχρεώνει, επίσης, τις αριστερές δυνάμεις να παραμείνουν σταθερές σε όσα προεκλογικά υποσχέθηκαν, να αποφύγουν τους τακτικισμούς, να αποδείξουν μια προσήλωση στη στρατηγική αλλαγής του συσχετισμού προς όφελος των εργαζομένων. Δεν είναι τυχαίο ότι η δημόσια συζήτηση έχει επικεντρωθεί στο ζήτημα της κυβερνητικής εξουσίας.
Ερ: Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ τη συζήτηση για την κυβέρνηση;
Απ.: Από τις 7 Μάη οι καθεστωτικές δυνάμεις αναζητούν χώρο και χρόνο ανασύνταξης. Αυτό ήταν το νόημα των προτάσεών τόσο του Σαμαρά, όσο και του Βενιζέλου, για μια κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας ή Εθνικής Ενότητας. Εννοούν μια κυβέρνηση που θα συνεχίσει τη μνημονιακή πολιτική, μια κυβέρνηση τύπου Παπαδήμου. Μόνο που, επειδή προέρχονται από τη βαριά εκλογική ήττα, θέλουν τη συμμετοχή ή την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ, ως ελάχιστη προϋπόθεση «κυβερνησιμότητας», δηλαδή στοιχειώδους πολιτικής σταθερότητας. Γιατί ακόμα και με τη συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ, μια τέτοια κυβέρνηση θα ήταν εξαιρετική ασταθής, θα ήταν αμφίβολο αν θα μπορούσε να επιβάλει τα μέτρα του Ιούνη.
Ευτυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μέχρι σήμερα αντισταθεί στις πιέσεις, έχει αποφύγει την παγίδα και θα πρέπει να επιμείνει μέχρι τέλους.
Ακριβώς η ίδια στάση θα πρέπει να επιδειχθεί ακόμα και απέναντι σε προτάσεις για κυβέρνηση «ειδικού σκοπού», που με άλλοθι την υπόσχεση θεσμοθέτησης της απλής αναλογικής, θα επιχειρούσαν να δώσουν χρόνο και οξυγόνο στις μνημονιακές πολιτικές.
Η μόνη απάντηση που υπηρετεί το λαϊκό-αριστερό ρεύμα που εκφράστηκε στις 6 Μάη, είναι η διεκδίκηση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Που ως ιδρυτική πράξη θα έχει την ακύρωση των μνημονίων και την καταγγελία της δανειακής σύμβασης, ανοίγοντας το δρόμο για την επιβολή ενός επείγοντος προγράμματος κοινωνικής σωτηρίας.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιμείνει σε αυτήν τη γραμμή, δεν θα έχει κανένα λόγο να φοβάται μια νέα προσφυγή στις κάλπες.
ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Ερ: Είναι εφικτή σήμερα μια κυβέρνηση της Αριστεράς;
Απ.: Η κατάκτηση της κυβερνητικής εξουσίας από την Αριστερά έχει σοβαρές προϋποθέσεις.
Πρώτα και κύρια θέλει το λαό στους δρόμους. Χωρίς την αποφασιστική κλιμάκωση των αγώνων, η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί ούτε να επιβληθεί, ούτε να μακροημερεύσει.
Ταυτόχρονα προϋποθέτει τη βελτίωση των σχέσεων, την αλληλεγγύη και τον ουσιαστικό συντονισμό, με τις δυνάμεις της άλλης Αριστεράς, κυρίως του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς, στηριγμένη στην «ανοχή» των αστικών πολιτικών κομμάτων είναι προορισμένη να καταλήξει σύντομα είτε σε τραγωδία είτε σε φάρσα.
Τέλος, θεωρώ απαραίτητο να θυμόμαστε πάντα ότι στη μαρξιστική παράδοση και θεωρία, η «στιγμή» της κυβέρνησης της Αριστεράς είναι ένας μεταβατικός, ένας «ενδιάμεσος» σταθμός, στην πάλη για το σοσιαλισμό. Η Αριστερά οφείλει να μην ξεχνά ούτε τη Χιλή (όπου η κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας ανατράπηκε με αιματηρό τρόπο) ούτε την πρόσφατη εμπειρία στη Γαλλία ή στην Ιταλία (όπου οι κυβερνήσεις της «πληθυντικής» Αριστεράς εκφυλίστηκαν στο σοσιαλφιλελεύθερο κατήφορο). Ο συνδυασμός των πιέσεων της οικονομικής και πολιτικής κρίσης μπορεί να μας «εκτινάξει» απρόσμενα προς την κυβερνητική εξουσία. Όμως εκεί θα πρέπει να έχουμε καθαρό ότι ο μόνος δρόμος θα είναι η κλιμάκωση των ανατροπών προς την κατεύθυνση του σοσιαλισμού. Τα θέματα αυτά θα πρέπει επειγόντως να απασχολήσουν όλα τα επιτελεία, αλλά και τον κόσμο, της Αριστεράς, γιατί η κρίση τα φέρνει στην ημερήσια διάταξη. Και μάλιστα με τρόπο που μπορεί να ξεπερνά κατά πολύ τις δικές μας ταχύτητες και προετοιμασίες...
Ερ: Τι προβλήματα δημιουργεί, λοιπόν, η στάση των δυνάμεων της άλλης Αριστεράς;
Απ.: Το ΚΚΕ κράτησε και κρατά πολύτιμες δυνάμεις του εργατικού κινήματος έξω από αυτήν την αντιπαράθεση, περιμένοντας τις καλύτερες ημέρες της Λαϊκής Εξουσίας.
Με αυτόν τον τρόπο δεν δίνει καμιά μάχη πολιτικής και ιδεολογικής «καθαρότητας», αλλά αντίθετα δίνει χώρο και χρόνο στους Σαμαρά και Βενιζέλο. Η στάση αυτή, έμμεσα αλλά σαφώς, αποδοκιμάστηκε από τον κόσμο στις 6 Μάη, αφού –τουλάχιστον στην αφετηρία- το ΚΚΕ ξεκινούσε με μεγαλύτερες δυνάμεις και δυνατότητες από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν μετά τις εκλογές η ηγεσία του επιμείνει στην ίδια τακτική αναλαμβάνει πλέον ιστορικές ευθύνες.
Οι σ. της ΑΝΤΑΡΣΥΑ οφείλουν να υποβαθμίσουν το φετιχισμό των «πλαισίων». Πρέπει να βρουν τη δύναμη να αφήσουν να εκφραστεί σε πολιτικό και εκλογικό επίπεδο η ενότητα στη δράση που σε πολλά σημεία έχει κατακτηθεί στη βάση. Οι επιθέσεις που δέχεται ο ΣΥΡΙΖΑ από τις καθεστωτικές δυνάμεις είναι ένα ασφαλές κριτήριο για τις πρωτοβουλίες που πρέπει να παρθούν.
Σε όλες αυτές τις σχέσεις τα βήματα προς τη συμπαράταξη –όπως σωστά έχει τονίσει η Iskra- πρέπει να γίνουν με σοβαρότητα, αποφασιστικότητα, αλλά και ταχύτητα. Και ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συμβάλει χωρίς κανένα ίχνος αλαζονείας ή αίσθησης υπεροχής που προκύπτει από τα (επισφαλή) εκλογικά ποσοστά.
«Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΩ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙ ΣΟΒΑΡΑ, ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ»
Ερ: Πώς επηρρεάζουν τις εξελίξεις οι ευρωπαϊκές δυνάμεις;
Απ.: Τα διευθυντήρια της ΕΕ αντέδρασαν με το συνδυασμό μαστιγίου και καρότου. Οι απειλές του Σόιμπλε (τηρείτε τα μνημόνια ή οδηγείσθε στο χάος) έχουν ως στόχο να περιορίσουν και να ελέγξουν τις εξελίξεις. Οι υποσχέσεις για «χαλάρωση» της μνημονιακής πίεσης (3ετής αντί 2ετούς εφαρμογής, «μίγμα» με αναπτυξιακά μέτρα) έχουν ως στόχο να κρατήσουν ανοιχτές τις συνθήκες διαλόγου με τη νέα κατάσταση στην Ελλάδα και πιθανότατα από αύριο σε άλλες χώρες...
Η Αριστερά οφείλει να μην υποχωρήσει και στις δύο εκδοχές, βάζοντας σε πρώτο πλάνο την ανατροπή των πολιτικών λιτότητας, την προτεραιότητα των κοινωνικών αναγκών έναντι του χρέους, την υπεράσπιση των δημοκρατικών κατακτήσεων.
Η συζήτηση για το ευρώ είναι σημαντικό θέμα και πρέπει να διεξαχθεί σοβαρά, στα πλαίσια της επεξεργασίας μαρξιστικών απαντήσεων στην κρίση. Κατά τη γνώμη μου υπάρχει δυνατότητα συσπείρωσης πλατύτερων δυνάμεων, αλλά πάνω σε μια γραμμή που θα επιτρέπει την αντιμετώπιση της συγκυρίας: Με τη στάση πληρωμών προς τους ντόπιους και διεθνείς τοκογλύφους, ως πρώτη προϋπόθεση. Με την εθνικοποίηση των τραπεζών υπό δημόσιο-δημοκρατικό-εργατικό έλεγχο. Με τη βαριά φορολογία των επιχειρήσεων και των πλουσίων, σε συνδυασμό με μέτρα κατά της «δραπέτευσης» κεφαλαίων. Με την απειθαρχία στις ευρω-οδηγίες, προτάσσοντας τις κοινωνικές ανάγκες απέναντι σε όλες τις ρυθμίσεις του ευρωνεοφιλελευθερισμού. Με την αποφασιστική κλιμάκωση των αγώνων στην ίδια μας τη χώρα, σε συνδυασμό με τη συστηματική καλλιέργεια των σχέσεων με την Αριστερά και τα κινήματα αντίστασης σε όλη την Ευρώπη. Αναζητώντας επίμονα το δρόμο για την ανατροπή του καπιταλισμού σε εθνική και ευρωπαϊκή κλίμακα...
Αναρτήσεις
