στην ιστορία, ξεπερνώντας κατά πολύ ακόμη και τις προσπάθειες ρεκόρ της τελευταίας μου θητείας»
Ντόναλντ Τραμπ, 20/1/2015
του Ρούντι Ρινάλντι
Ο Τραμπ στις λίγες μέρες μετά την ορκωμοσία του υπερηφανεύεται ότι εργάζεται με ορμητικό τρόπο ώστε να αλλάξει την εσωτερική και διεθνή πραγματικότητα. Με ρυθμούς καταιγιστικούς, με ομιλίες και προεδρικά διατάγματα ξεκαθαρίζει μέρα με τη μέρα τις προθέσεις και το σχέδιό του· ακριβέστερα, αρχίζει να το υλοποιεί. Ο ίδιος θεωρεί τα έργα του ως «επανάσταση της κοινής λογικής» απέναντι στις αποτυχημένες «αριστερές πολιτικές», και αποφαίνεται ότι «λάμπει φως σε ολόκληρο τον κόσμο». Στην δε παρέμβασή του στο Νταβός (με τηλεδιάσκεψη) έκανε λόγο για το «μεγαλύτερο κύμα απορρύθμισης της οικονομίας», κάτι που δεν σχολιάστηκε όσο έπρεπε. Στην ίδια ομιλία κατηγόρησε την Ε.Ε. ότι αδικεί κατάφωρα τις ΗΠΑ(!), και ζήτησε οι στρατιωτικές δαπάνες όλων των μελών του ΝΑΤΟ να ανέλθουν στο 5% του ΑΕΠ τους. Κάλεσε επίσης όλους τους επενδυτές να στραφούν προς τις ΗΠΑ, όπου θα τους δοθούν ισχυρά φορολογικά κίνητρα (απαλλαγές). Αν δεν το κάνουν, θα επιβληθούν σε όλα τα προϊόντα τους μεγάλοι δασμοί. Ανακήρυξε πως τα φύλα είναι δύο· άλλαξε την ονομασία του Κόλπου του Μεξικού· ξανακάλεσε τον Καναδά να γίνει 51η πολιτεία των ΗΠΑ αλλιώς θα υποστεί υπέρογκους δασμούς· μίλησε με συμπάθεια για τον Κινέζο πρόεδρο, τον οποίο κάλεσε να συνδράμει για την εξεύρεση λύσης στην Ουκρανία, ενώ προανήγγειλε συνάντηση με τον Πούτιν. Ήδη με άλλο διάταγμά του ετοιμάζεται στρατιωτική επιχείρηση για τους μετανάστες στα σύνορα με το Μεξικό, και ξανάκανε λόγο για «αδικία σε βάρος των ΗΠΑ» στον Παναμά…
Αυτό το «ωστικό κύμα» Τραμπ έχει προκαλέσει αναταραχή σε όλο το Δυτικό στρατόπεδο, αλλά και σύγχυση μέσα στον απλό κόσμο για τη φύση, την ουσία και το περιεχόμενο της πολιτικής του Τραμπ. Τα εξαρτημένα ανακλαστικά του χώρου της κεντροαριστεράς, της παγκοσμιοποιητικής αριστεράς, αλλά και των ακροκεντρώων, οδηγούν σε μια ανάγνωση επανεμφάνισης του φασισμού και μιας επικίνδυνης ακροδεξιάς, κι αρχίζουν συζητήσεις για «αντιφασιστικά μέτωπα» και άλλα παρόμοια.
Το γεγονός ότι η πτέρυγα που αντιπροσωπεύει ο Τραμπ επικαλείται έναν ορισμένο τύπο «αντισυστημισμού» και προσπαθεί να εκκαθαρίσει το τοπίο από τους «παγκοσμιοποιητές» και τις ακραίες «συμπεριληπτικές» θεωρίες και δόγματα (φύλα, ιδιαιτερότητες, άρνηση των εθνικών χαρακτηριστικών, αποδόμηση της κυριαρχίας χωρών κ.λπ.), έχει προκαλέσει σύγχυση. Ακόμα, υπάρχουν πολλοί που νομίζουν ότι θα διαδραματίσει φιλειρηνικό έργο ή και ότι θα τιμωρήσει ή θα αποκαλύψει υπεύθυνους για πολλά που συνέβησαν την περίοδο της πανδημίας.
Κι όμως, ο Τραμπ και ο τραμπισμός συνιστά μια μεγάλη τομή: τόσο όσον αφορά τις ίδιες τις ΗΠΑ, όσο και για τη νέα Δύση που θα προκύψει από αυτές τις αλλαγές στην καρδιά της αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό υπάρχει ανάγκη να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα και να προβούμε σε ορισμένες καθοριστικές διαπιστώσεις για ένα σοβαρό και ρεαλιστικό προσανατολισμό.
Τι συνιστά ο Τραμπισμός;
Συνιστά μια μεγάλη αλλαγή και έναν διαφορετικό προσανατολισμό εντός του αμερικανικού κατεστημένου, που θέλει να ανασυγκροτήσει και να ενδυναμώσει τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, αποσοβώντας μια πορεία κρίσης και αποδρομής του. Αυτό δεν γίνεται απλά με ορισμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ή ακόμα και με την κήρυξη ενός ή δύο νέων πολέμων. Γίνεται με τη μορφή μιας μεγάλης αλλαγής στο εσωτερικό των ΗΠΑ, με τη μορφή ενός μεγάλου πολιτικού ρεύματος που έχει ανάγκη από «αντισυστημική» γλώσσα για να ξεπεράσει όλες τις οχυρώσεις του προηγούμενου καθεστώτος· για να προωθήσει μια μεγάλη αναδιοργάνωση της οικονομίας στο εσωτερικό· για να κυριαρχήσει πλήρως στους διάφορους εσωτερικούς μηχανισμούς των ΗΠΑ. Αυτή η «επανάσταση της κοινής λογικής», αυτό το πολιτικό ρεύμα αλλαγής, θα προχωρήσει ταχύτατα στην κατάληψη θέσεων εξουσίας, θα δείξει γρήγορα ποιος είναι το πραγματικό αφεντικό, θα οδηγήσει σε αναπροσανατολισμό διαφόρων μερίδων του κεφαλαίου, να υποταχθούν ή και να υπηρετήσουν το νέο σχέδιο. Παράλληλα στο εξωτερικό θα πρέπει να δημιουργήσει ένα νέο σχήμα Δύσης με κυβερνήσεις και δυνάμεις που θα αναγκαστούν να συμμαχήσουν με την τραμπική Αμερική για να μπορούν να υπάρξουν.
Δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα ο ισχυρισμός ότι αλλάζουν άρδην όλα όσα ξέραμε για τις σχέσεις εντός της Δύσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως κι όλα όσα ξέραμε και ζήσαμε μετά τη διετία 1989-91, όταν κατέρρευσε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός». Σήμερα, μετά από 30 χρόνια παγκοσμιοποίησης και τυχοδιωκτισμών σε όλο τον κόσμο, οι ΗΠΑ βρίσκονται στη δυσμενή θέση να πρέπει να αντιμετωπίσουν πρώτα την εσωτερική παραγωγική τους (κυρίως βιομηχανική) αποδιάρθρωση, και την παράλληλη εμφάνιση νέων ισχυρών κέντρων που επιζητούν μια άλλη παγκόσμια τάξη.
Ο Τραμπ παραλαμβάνει μια αυτοκρατορία τραυματισμένη και σε κρίση. Το κύριο μέλημά του είναι να την ξανακαταστήσει κυρίαρχη, ισχυρή, παγκόσμιο ηγέτη. Έχει δηλαδή να αναμετρηθεί με το σταμάτημα της αποδρομής των ΗΠΑ, τις οποίες φιλοδοξεί να καταστήσει ξανά αδιαφιλονίκητη υπερδύναμη και οδηγού του παγκόσμιου γίγνεσθαι. Για να γίνουν αυτά πρέπει πρώτα να σαρωθεί το προηγούμενο πρόγραμμα της παγκοσμιοποίησης, όπως αυτό προωθούνταν από τις ολιγαρχίες των δύο ακτών της Αμερικής, από το Δημοκρατικό Κόμμα και από όλες τις διεθνείς συμφωνίες και θεσμούς που επικύρωναν την παγκοσμιοποίηση.
Με έναν λόγο αντισυστημικό, «αντιαριστερό» (αφού θεωρεί… αριστερούς και κομμουνιστές τους Δημοκρατικούς: «Θα αντιστρέψω καθεμία από αυτές τις ριζοσπαστικές αριστερές πολιτικές που προκάλεσαν την καταστροφή»), ακροδεξιό, με έμφαση ενάντια στους μετανάστες, μια πτέρυγα του πλούτου των ΗΠΑ –η νέα ομάδα δισεκατομμυριούχων γύρω από τον Τραμπ– προχώρησε ορμητικά στην άλωση όλων των θεσμών και εξουσιών στις ΗΠΑ. Αυτό μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με ένα μεγάλο πολιτικό ρεύμα. Το πολιτικό ρεύμα που υποστηρίχθηκε από δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανούς δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς μια στοιχειώδη ικανοποίηση κάποιων έστω απλών στην αρχή διακηρύξεων (τα φύλα είναι δύο, ο συν Κόλπος είναι της Αμερικής, συν υποσχέσεις για ευημερία και ανάπτυξη στο εσωτερικό) με ενέργειες που δηλώνουν αποφασιστικότητα και θέληση για αλλαγή. Αυτά κάθε πολιτικό ρεύμα που ανατρέπει μια προηγούμενη κατάσταση τα έχει ανάγκη τουλάχιστον στις πρώτες στιγμές του, όταν αναλαμβάνει.
Η ουσία της απορρύθμισης και η απευθείας διακυβέρνηση
Αλλά η ουσία προσδιορίζεται από άλλους παράγοντες όσον αφορά τις βασικές δυνάμεις, το βαθύ κράτος, τις ολιγαρχίες, τις ελίτ. Έτσι ο Τραμπ έχει ήδη γύρω του πολλές μερίδες των πετρελαιάδων της Αμερικής και συσπειρώνει ισχυρές δυνάμεις του ψηφιακού κόσμου και των νέων τεχνολογιών αιχμής. Την ίδια στιγμή οφείλει να ανασυντάξει ή και να οδηγηθεί σε συμβιβασμούς με το στρατιωτικό σύμπλεγμα, που είναι σε κατάσταση διαταραχής με τον πόλεμο της Ουκρανίας και την τροφοδοσία του. Αυτή η επιχείρηση ανασύνθεσης ενός ισχυρού κέντρου ισχύος σε όλους τους τομείς δεν είναι εύκολη υπόθεση, ούτε μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με ρήξεις και χωρίς συμβιβασμούς. Όμως υπάρχουν κάποια ισχυρά στοιχεία για την νέα «εκτίναξη» που επιχειρεί η τραμπική διαχείριση και όσοι θα την ακολουθήσουν στη συλλογική Δύση.
Αυτές οι δυνάμεις συσπειρώνονται και γίνονται επιθετικές στη βάση ενός σχεδίου απορρύθμισης – και δεν εννοούν την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων όπως λέγονταν από τις ακραιφνείς δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού. Όταν ο Τραμπ κάνει λόγο για τη «μεγαλύτερη απορρύθμιση της ιστορίας» εννοεί βασικά μια ουσιαστική απεμπλοκή των ΗΠΑ αλλά και των ηγετικών μερίδων του κεφαλαίου από κάθε κανονιστικό πλαίσιο, από κάθε διεθνή συμφωνία, από κάθε παγκόσμια ρύθμιση που πιθανόν να φαίνεται εμπόδιο στη ανάπτυξη του κεφαλαίου σε ιδιαίτερους τομείς. Πρέπει να αποτραπεί κάθε επέμβαση του κράτους, των διεθνών οργανισμών, του δημόσιου τομέα, των διεθνών συνθηκών που παρεμποδίζουν μια νέα επέλαση της «επιχειρηματικότητας» σε όλους τους τομείς. Κατάργηση φορολογίας, κατάργηση ελέγχων, κατάργηση διεθνών συμφωνιών.
Για παράδειγμα, η μεγάλη αλλαγή που γίνεται μπροστά στα μάτια μας είναι η άμεση εισδοχή στην κυβερνητική σφαίρα των δισεκατομμυριούχων με στόχο την κατάργηση κάθε εμποδίου που υπήρχε πριν. Μέχρι πρότινος οι ολιγάρχες και μεγιστάνες προτιμούσαν πίσω από τις κουρτίνες να υπαγορεύουν όρους, συμβάσεις, συνθέσεις κυβερνήσεων κ.λπ. Τώρα αυτό αλλάζει: αναμειγνύονται άμεσα και φέρνουν τον αέρα της επιχειρηματικότητας που δεν δεσμεύεται από τίποτα, και του πιο ακραίου πραγματισμού. Η τάση αυτής της αποσύμπλεξης του κεφαλαίου από κάθε περιορισμό, και η εμπλοκή των ίδιων των μεγιστάνων σε κέντρα διακυβέρνησης, θα επιχειρήσει να σαρώσει διεθνείς οργανισμούς και συνθήκες και να αποτινάξει κάθε μορφή ελέγχου. Δεν θα είναι κάποια μορφή κοινοβουλευτικής «δημοκρατίας», ούτε η κυβέρνηση θα είναι μια διαμεσολάβηση ανάμεσα σε δημόσιο-κοινωνία και οικονομικούς παράγοντες. Θα περάσουμε σε μια νέα μορφή. Ο ακροδεξιός άνεμος και ο άνεμος του τραμπισμού θα οδηγήσει σε μια κατάσταση που καμία δέσμευση δεν θα μετρά, καμία συνθήκη, κανένας φραγμός.
Κανένα κριτήριο, κανένας φραγμός
Υπάρχει μια τάση μέσα στις τεχνολογικές τεχνοκρατικές ελίτ, οι τεχνο-λιμπερτάριανς (τεχνο-ελευθεριακοί), που επιδιώκουν τη μεγαλύτερη δυνατή «ελευθεριότητα» για τη δράση της τεχνο-επιστήμης, και της επιχειρηματικότητας που τη συνοδεύει σε όλους τους τομείς. Καταπολεμούν κάθε ηθικό κριτήριο, κάθε τυχόν εμπόδιο που μπορεί να θέτει ο κρατικός, ο εθνικός ή περιφερειακός έλεγχος και νομοθεσία, κάθε διεθνή συνθήκη, κάθε αρχή που προσπαθεί να μετριάσει επιπτώσεις.
Επομένως δεν έχουμε δεν έχουμε την «αποκατάσταση της κοινής λογικής» απέναντι σε περίσσειες ελευθεριακότητας, wokισμού, συμπερίληψης, εθνοαποδόμησης. Ούτε έχουμε επιτέλους την επικράτηση δυνάμεων που θα βάλουν στη θέση τους αυτούς που διεύθυναν τον κόσμο κάτω από τον αχαλίνωτο νεοφιλελευθερισμό και την παγκοσμιοποίηση. Έχουμε μια νέα, πρωτότυπη εκδοχή επιθετικής μορφής διαχείρισης, μια «αλλαγή» που θέλει να αποδεσμεύσει πτέρυγες του κεφαλαίου από κάθε εμπόδιο· έχουμε κυρίως μια απόπειρα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού να επιχειρήσει, μέσω μιας αναδίπλωσης, μια νέα εκτίναξη που θα τον καθιστά αδιαφιλονίκητο ηγεμόνα του κόσμου.
Από μια πιο συγκεκριμένη πλευρά, ο τραμπισμός εντός ΗΠΑ αντανακλά μια βίαιη αντίφαση της δηλωμένης πρόθεσης ανοικοδόμησης του βιομηχανικού συστήματος «μεταλλουργίας» που χάθηκε στη σύντομη περίοδο της «παγκοσμιοποίησης» από τη μια, κι από την άλλη της ενθουσιώδους υποστήριξης για τον φουτουριστικό κόσμο που αντιπροσωπεύεται από πλατφόρμες, τεχνητή νοημοσύνη, δορυφορικά συστήματα, την κατάκτηση του Άρη κ.ο.κ. Αυτά βέβαια δεν είναι διόλου εύκολο να πραγματοποιηθούν χωρίς συγκρούσεις, οπισθοχωρήσεις, συμβιβασμούς. Π.χ., μοιάζει εύκολο το «ελάτε να παράγετε τα προϊόντα σας στις ΗΠΑ, αλλιώς θα βάλω δασμολογικές μπάρες». Αλλά πόσο εύκολο είναι σε έναν κόσμο που η αλληλεξάρτηση και η κατάτμηση της παραγωγικής διαδικασίας και των αλυσίδων παραγωγής, μεταφορών, εμπορίου και αξιοποίησης έχουν απλωθεί, και δεν είναι εύκολο να επαναπροσανατολιστούν σε στενή περιφερειακή ή εθνική βάση;
Φυσικά ο Τραμπ σκέφτεται να χρησιμοποιήσει την ισχύ των ΗΠΑ είτε για νέες κατακτήσεις (Παναμάς, Γροιλανδία, Μεξικό, Καναδάς) είτε να υπαγορεύσει όρους, να ανατρέψει καταστάσεις, να εκβιάσει και επιβάλλει «λύσεις» στους συμμάχους του στον Δυτικό κόσμο. Οι σύμμαχοι, αλλά και όσοι ανήκουν στις «φιλικές» χώρες, πρέπει να υποτάσσονται στο νέο credo.
Ο Τραμπ ως κάπτεν Αμέρικα («λιγότερο κακή εκδοχή από τους παγκοσμιοποιητές»)
Μέσα στη σύγχυση που έχει προκληθεί, μέσα από την ανατροπή που επέφερε η νίκη του Τραμπ, μέσα από τα πρώτα διατάγματα που υπογράφει, αναδύεται η εικόνα ενός ικανού, αποτελεσματικού, τιμωρού ηγέτη που θα ταράξει τους παγκοσμιοποιητές και το κατεστημένο, που θα τα λέει χύμα και πιθανώς να φέρει και την ειρήνη. Πίσω από μια τέτοια αίσθηση κρύβεται ένας θαυμασμός προς τον Ισχυρό, συνήθως άνδρα και λευκό, που έχει τη δύναμη και το σθένος να κάνει όσα δεν μπορούν να κάνουν οι πλειοψηφίες, οι κοινοί άνθρωποι, η δημοκρατία, η συμμετοχή. Η ζήτηση ισχυρών προσώπων, έστω αυταρχικών ή και αιμοσταγών, αλλά ικανών να αντιμετωπίσουν το «θηρίο», το «κακό», την «υπερβολή», την «ύβρη», μπορεί να οδηγήσει στο να ακολουθούνται από μάζες και εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ηγέτες των πιο αντιδραστικών εκδοχών κοινωνίας και ανθρωπότητας. Αυτό βέβαια είναι και εκδήλωση μιας τεράστιας αδυναμίας και καθήλωσης, μιας τεράστιας απουσίας ενός εναλλακτικού λόγου και παγκόσμιου παραδείγματος. Ο κόσμος περνά σε μια νέα φάση και εκδοχή «γυμνής μετάβασης», χωρίς να υπάρχει ένα δρων υποκείμενο χειραφέτησης και πραγματικής προόδου.
Σε τέτοιες περιόδους –κι όταν δεν μπορούμε να κάνουμε αυτά που θα έπρεπε για πολλούς λόγους– δεν είναι σωστό να εναποθέτουμε ελπίδες και προσδοκίες σε δυνάμεις του συστήματος οι οποίες επιχειρούν να μπαλώσουν και να υπερβούν εμπόδια που νοιώθουν ότι υπάρχουν από τις καθιερωμένες μορφές διαχείρισης της κρίσης. Έτσι δεν χωρά μια αξιολόγηση του ποιος είναι ο λιγότερο χειρότερος εχθρός που πρέπει να επιλέξουμε ή και να επικροτήσουμε. Το σχήμα «ο Τραμπ λιγότερο χειρότερος από τον Μπάιντεν, τους Δημοκρατικούς, τον Σβαμπ, την φον ντερ Λάιεν κ.λπ.» δεν ευσταθεί, διότι χάνει την ουσία: ο ιμπεριαλισμός και ο κόσμος του κεφαλαίου έχει ανάγκη από διαρκείς μεταμορφώσεις και επαναπροσδιορισμούς, έχει να αντιμετωπίσει μια πολυοργανική κρίση, χρειάζεται τον μετασχηματισμό και τη δοκιμασία νέων συνταγών για να ανταποκριθεί στις «προκλήσεις» και αντιφάσεις που αντιμετωπίζει – αλλά πάντα για να διατηρήσει την κυριαρχία του. Έτσι, στην περίπτωση Τραμπ, πρόκειται για μια εκδοχή του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, που αποτελεί τον υπ’ αριθ. 1 εχθρό όλης της ανθρωπότητας (και των καταπιεζομένων της Αμερικής). Η πλήρης αυτονομία μας από τις ΗΠΑ και τις πολιτικές τους είναι μια αναγκαία προϋπόθεση οποιασδήποτε θετικής προοπτικής για τους λαούς, τις χώρες, τα έθνη του κόσμου. Το παιχνίδι της υποστήριξης της μιας ή της άλλης πτέρυγας του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού δεν έχει τίποτα να κάνει με την υπόθεση της ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας, της αυτοδιάθεσης, της ελευθερίας.
Άλλωστε ο Τραμπ στον λόγο που έβγαλε στην ορκωμοσία του διακήρυξε στεντόρεια την εξαιρετική θέση και αποστολή των ΗΠΑ, τη μοναδικότητά τους:
Η Χρυσή Εποχή της Αμερικής ξεκινά αυτή τη στιγμή […]
Η Αμερική σύντομα θα είναι μεγαλύτερη, ισχυρότερη και πολύ πιο εξαιρετική από ποτέ […]
Οι ΗΠΑ θα δουν και πάλι τον εαυτό τους ως ένα αναπτυσσόμενο έθνος που αυξάνει τον πλούτο του, επεκτείνει την επικράτειά του, χτίζει τις πόλεις του, αυξάνει τις προσδοκίες και φέρνει τη σημαία μας σε νέους και υπέροχους ορίζοντες. Και θα κυνηγήσουμε το προφανές πεπρωμένο μας στα αστέρια, εκτοξεύοντας Αμερικανούς αστροναύτες για να καρφώσουν την αστερόεσσα στον πλανήτη Άρη.
Η φιλοδοξία είναι η ψυχή ενός μεγάλου έθνους, και αυτή τη στιγμή το έθνος μας είναι πιο φιλόδοξο από οποιοδήποτε άλλο. Δεν υπάρχει έθνος σαν το δικό μας. Οι Αμερικανοί είναι εξερευνητές, κατασκευαστές, καινοτόμοι, επιχειρηματίες και πρωτοπόροι. Το πνεύμα των συνόρων είναι γραμμένο στις καρδιές μας. Το κάλεσμα της επόμενης μεγάλης περιπέτειας αντηχεί στις ψυχές μας. Οι Αμερικανοί πρόγονοί μας μετέτρεψαν μια μικρή ομάδα αποικιών στην άκρη μιας τεράστιας ηπείρου σε μια ισχυρή δημοκρατία που αποτελείται από τους πιο εξαιρετικούς πολίτες στη Γη. Κανείς δεν πλησιάζει αυτό που είμαστε.
Δεν σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά;
από το «https://edromos.gr/»
Αναρτήσεις
