Οι δύο μεγαλύτερες παλαιστινιακές παρατάξεις, Φατάχ και Χαμάς, ανακοίνωσαν την Τετάρτη μια συμφωνία συμφιλίωσης με στόχο το τέλος της ενδοπαλαιστινιακή ρήξης και το σχηματισμό μιας κυβέρνησης ενότητας εντός πέντε εβδομάδων, ώστε σε έξι μήνες να διεξαχθούν οι παλαιστινιακές εκλογές.
Η Φατάχ, που ελέγχει τη Δυτική Όχθη, και η Χαμάς, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, έχουν συνάψει παρόμοιες συμφωνίες και στο παρελθόν, που όμως δεν έγιναν πράξη. Η τελευταία συμφωνία έρχεται την ώρα που οι ειρηνευτικές συνομιλίες της Παλαιστινιακής Αρχής με το Ισραήλ βρίσκονται για άλλη μια φορά σε αδιέξοδο. Αξιωματούχοι κάνουν λόγο για μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές ακόμη και για συμφωνία στη συνέχιση των συνομιλιών πέρα από προθεσμία.
Ο Ισμαήλ Χανίγια, ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Χαμάς στη Γάζα, ανακοίνωσε πως πρόκειται για μια συμφωνία που θα δώσει τέλος στη μακροχρόνια διαίρεση. Ισραηλινές πηγές ανέφεραν πως η συμφωνία θα επηρεάσει αρνητικά τις συνομιλίες δημιουργώντας “επιπλοκή σε μια κρίσιμη φάση”. Σημειώνεται πως το Ισραήλ ακύρωσε τη συνάντηση που είχε προγραμματιστεί για την Τετάρτη το βράδυ.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πριν ανακοινωθεί η επίτευξη της συμφωνίας, προειδοποίησε τον Μαχμούντ Αμπάς, πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής και επικεφαλής της Φατάχ (η ισχυρότερη παράταξη στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης PLO), πως θα πρέπει να επιλέξει “αν θέλει ειρήνη με τη Χαμάς ή ειρήνη με το Ισραήλ”. “Μπορείτε να έχετε ή το ένα ή το άλλο. Ελπίζω να επιλέξετε την ειρήνη με το Ισραήλ”, πρόσθεσε ο Νετανιάχου.
Το Ισραήλ, την ώρα της ανακοίνωσης της συμφωνίας, πραγματοποίησε μια αεροπορική επιδρομή στη Λωρίδα της Γάζας, όπως αναφέρει η New York Times. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας στη Γάζα τουλάχιστον 12 άνθρωποι τραυματίστηκαν, μεταξύ αυτών και δύο παιδιά.
Αναλυτές δηλώνουν επιφυλακτικοί για την υλοποίηση της συμφωνίας μεταξύ Φατάχ και Χαμάς, ωστόσο επισημαίνουν πως η νέα συμφωνία συμφιλίωσης μοιάζει να είναι “περισσότερο σοβαρή” σε σχέση με τις αντίστοιχες του παρελθόντος, καθώς και οι δύο “βρίσκονται κάτω από αυξανόμενη πίεση”. Η Γάζα βρίσκεται υπό μόνιμο αποκλεισμό, ενώ ο Αμπάς δέχεται έντονη κριτική για τις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ.
Όπως επισημαίνει η New York Times, το σχίσμα μεταξύ Φατάχ και Χαμάς δεν αντικατοπτρίζει την επιθυμία των μέσων Παλαιστινίων. Η αντιπαλότητα μεταξύ των δύο οργανώσεων κορυφώθηκε μετά τη νίκη της Χαμάς στις παλαιστινιακές εκλογές του 2006. Ένα χρόνο αργότερα, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας και μια σύντομη αιματηρή σύγκρουση μεταξύ αντίπαλων ομάδων, η Χαμάς πήρε τον πλήρη έλεγχο της Γάζας, περιορίζοντας την εξουσία της Φατάχ μόνο στη Δυτική Όχθη.
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Παλαιστινιακής Αρχής και στενός συνεργάτης του Αμπάς, Αμπού Αμρ, απαντώντας στις δηλώσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού, τόνισε πως ο Νετανιάχου έχει “δύο μέτρα και δύο σταθμά”. “Ο Αμπάς είχε συμφωνήσει στην έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών με το Ισραήλ, παρά τις ακροδεξιές θέσεις ορισμένων μελών του υπουργικού συμβουλίου”, επισήμανε. “Πρόκειται για αλαζονεία αποικιοκρατίας και θα πρέπει να δοθεί ένα τέλος στις απειλές και τις επιθέσεις”, πρόσθεσε και συνέχισε: “Κανείς δεν έχει το δικαίωμα, συμπεριλαμβανομένου και του Νετανιάχου, να ζητάει να μην ενωθούν οι Παλαιστίνιοι”.
Το 2006 η κυβέρνηση εθνικής ενότητας που είχε σχηματιστεί ήταν βραχύβια, καθώς η Δύση είχε διακόψει την υποστήριξη προς τους Παλαιστίνιους λόγω του ότι η Χαμάς είχε χαρακτηριστεί ως “τρομοκρατική οργάνωση” από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αλλά και το Ισραήλ. Μια νέα προσπάθεια για σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης ενότητας πραγματοποιήθηκε το 2011, αλλά και το 2012, στο Κάιρο και την Ντόχα, αντίστοιχα. Και οι δύο συνομιλιές ναυάγησαν κυρίως για το ποια οργάνωση θα ηγηθεί αυτής της προσωρινής κυβέρνησης που στόχο είχε να προετοιμάσει τις παλαιστινιακές εκλογές.
Ο καθηγητής Πανεπιστημίου και ερευνητής Μίκαελ Κόμπι, πρώην επικεφαλής του γραφείου για τους Παλαιστινίόυς του υπουργείου Στρατηγικών Υποθέσεων του Ισραήλ, εκτίμησε μιλώντας στους δημοσιογράφους πως τα ιδεολογικά κενά μεταξύ των δύο οργανώσεων “παραμένουν πολύ μεγάλα για μια ουσιαστική συμφιλίωση”. Επιπλέον σημείωσε πως η συμφωνία συμφιλίωσης, με τη συμμετοχή της Χαμάς, θέτει και πάλι σε κίνδυνο την οικονομική βοήθεια και τις διπλωματικές σχέσεις των Παλαιστινίων με τη Δύση. Ήδη οι ΗΠΑ εξέφρασαν την δυσαρέσκειά τους λέγοντας ότι η συμφωνία μπορεί να περιπλέξει τις διαδικασίες των διαπραγματεύσεων.
Τέλος ο Γκασάν Χατίμπ, παλαιστίνιος πολιτικός αναλυτής που βρίσκεται στη Ραμάλα, σημείωσε πως μια συμφωνία καταμερισμού της εξουσίας μεταξύ Χαμάς και Φατάχ θα είναι αναπόφευκτα μονόπλευρη, καθώς το Ισραήλ δεν πρόκειται να ανεχθεί την παράδοση εξουσιών στη Χαμάς στη Δυτική Όχθη. “Και οι δύο πλευρές (Φατάχ – Χαμάς) έχουν ανάγκη από μια συμφωνία συμφιλίωσης, ωστόσο δεν ξέρω να κάποια από τις δύο πλευρές μπορεί να αντέξει το επιτυχημένο αποτέλεσμα μιας τέτοιας συμφωνίας”.
Η Φατάχ, που ελέγχει τη Δυτική Όχθη, και η Χαμάς, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, έχουν συνάψει παρόμοιες συμφωνίες και στο παρελθόν, που όμως δεν έγιναν πράξη. Η τελευταία συμφωνία έρχεται την ώρα που οι ειρηνευτικές συνομιλίες της Παλαιστινιακής Αρχής με το Ισραήλ βρίσκονται για άλλη μια φορά σε αδιέξοδο. Αξιωματούχοι κάνουν λόγο για μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές ακόμη και για συμφωνία στη συνέχιση των συνομιλιών πέρα από προθεσμία.
Ο Ισμαήλ Χανίγια, ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Χαμάς στη Γάζα, ανακοίνωσε πως πρόκειται για μια συμφωνία που θα δώσει τέλος στη μακροχρόνια διαίρεση. Ισραηλινές πηγές ανέφεραν πως η συμφωνία θα επηρεάσει αρνητικά τις συνομιλίες δημιουργώντας “επιπλοκή σε μια κρίσιμη φάση”. Σημειώνεται πως το Ισραήλ ακύρωσε τη συνάντηση που είχε προγραμματιστεί για την Τετάρτη το βράδυ.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πριν ανακοινωθεί η επίτευξη της συμφωνίας, προειδοποίησε τον Μαχμούντ Αμπάς, πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής και επικεφαλής της Φατάχ (η ισχυρότερη παράταξη στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης PLO), πως θα πρέπει να επιλέξει “αν θέλει ειρήνη με τη Χαμάς ή ειρήνη με το Ισραήλ”. “Μπορείτε να έχετε ή το ένα ή το άλλο. Ελπίζω να επιλέξετε την ειρήνη με το Ισραήλ”, πρόσθεσε ο Νετανιάχου.
Το Ισραήλ, την ώρα της ανακοίνωσης της συμφωνίας, πραγματοποίησε μια αεροπορική επιδρομή στη Λωρίδα της Γάζας, όπως αναφέρει η New York Times. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας στη Γάζα τουλάχιστον 12 άνθρωποι τραυματίστηκαν, μεταξύ αυτών και δύο παιδιά.
Αναλυτές δηλώνουν επιφυλακτικοί για την υλοποίηση της συμφωνίας μεταξύ Φατάχ και Χαμάς, ωστόσο επισημαίνουν πως η νέα συμφωνία συμφιλίωσης μοιάζει να είναι “περισσότερο σοβαρή” σε σχέση με τις αντίστοιχες του παρελθόντος, καθώς και οι δύο “βρίσκονται κάτω από αυξανόμενη πίεση”. Η Γάζα βρίσκεται υπό μόνιμο αποκλεισμό, ενώ ο Αμπάς δέχεται έντονη κριτική για τις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ.
Όπως επισημαίνει η New York Times, το σχίσμα μεταξύ Φατάχ και Χαμάς δεν αντικατοπτρίζει την επιθυμία των μέσων Παλαιστινίων. Η αντιπαλότητα μεταξύ των δύο οργανώσεων κορυφώθηκε μετά τη νίκη της Χαμάς στις παλαιστινιακές εκλογές του 2006. Ένα χρόνο αργότερα, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας και μια σύντομη αιματηρή σύγκρουση μεταξύ αντίπαλων ομάδων, η Χαμάς πήρε τον πλήρη έλεγχο της Γάζας, περιορίζοντας την εξουσία της Φατάχ μόνο στη Δυτική Όχθη.
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Παλαιστινιακής Αρχής και στενός συνεργάτης του Αμπάς, Αμπού Αμρ, απαντώντας στις δηλώσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού, τόνισε πως ο Νετανιάχου έχει “δύο μέτρα και δύο σταθμά”. “Ο Αμπάς είχε συμφωνήσει στην έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών με το Ισραήλ, παρά τις ακροδεξιές θέσεις ορισμένων μελών του υπουργικού συμβουλίου”, επισήμανε. “Πρόκειται για αλαζονεία αποικιοκρατίας και θα πρέπει να δοθεί ένα τέλος στις απειλές και τις επιθέσεις”, πρόσθεσε και συνέχισε: “Κανείς δεν έχει το δικαίωμα, συμπεριλαμβανομένου και του Νετανιάχου, να ζητάει να μην ενωθούν οι Παλαιστίνιοι”.
Το 2006 η κυβέρνηση εθνικής ενότητας που είχε σχηματιστεί ήταν βραχύβια, καθώς η Δύση είχε διακόψει την υποστήριξη προς τους Παλαιστίνιους λόγω του ότι η Χαμάς είχε χαρακτηριστεί ως “τρομοκρατική οργάνωση” από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αλλά και το Ισραήλ. Μια νέα προσπάθεια για σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης ενότητας πραγματοποιήθηκε το 2011, αλλά και το 2012, στο Κάιρο και την Ντόχα, αντίστοιχα. Και οι δύο συνομιλιές ναυάγησαν κυρίως για το ποια οργάνωση θα ηγηθεί αυτής της προσωρινής κυβέρνησης που στόχο είχε να προετοιμάσει τις παλαιστινιακές εκλογές.
Ο καθηγητής Πανεπιστημίου και ερευνητής Μίκαελ Κόμπι, πρώην επικεφαλής του γραφείου για τους Παλαιστινίόυς του υπουργείου Στρατηγικών Υποθέσεων του Ισραήλ, εκτίμησε μιλώντας στους δημοσιογράφους πως τα ιδεολογικά κενά μεταξύ των δύο οργανώσεων “παραμένουν πολύ μεγάλα για μια ουσιαστική συμφιλίωση”. Επιπλέον σημείωσε πως η συμφωνία συμφιλίωσης, με τη συμμετοχή της Χαμάς, θέτει και πάλι σε κίνδυνο την οικονομική βοήθεια και τις διπλωματικές σχέσεις των Παλαιστινίων με τη Δύση. Ήδη οι ΗΠΑ εξέφρασαν την δυσαρέσκειά τους λέγοντας ότι η συμφωνία μπορεί να περιπλέξει τις διαδικασίες των διαπραγματεύσεων.
Τέλος ο Γκασάν Χατίμπ, παλαιστίνιος πολιτικός αναλυτής που βρίσκεται στη Ραμάλα, σημείωσε πως μια συμφωνία καταμερισμού της εξουσίας μεταξύ Χαμάς και Φατάχ θα είναι αναπόφευκτα μονόπλευρη, καθώς το Ισραήλ δεν πρόκειται να ανεχθεί την παράδοση εξουσιών στη Χαμάς στη Δυτική Όχθη. “Και οι δύο πλευρές (Φατάχ – Χαμάς) έχουν ανάγκη από μια συμφωνία συμφιλίωσης, ωστόσο δεν ξέρω να κάποια από τις δύο πλευρές μπορεί να αντέξει το επιτυχημένο αποτέλεσμα μιας τέτοιας συμφωνίας”.
Αναρτήσεις
