Ένας ανθρακωρύχος μεταφέρεται σε φορείο από διασώστες αφού διασώθηκε από ένα εγκαταλελειμμένο ορυχείο χρυσού στο Stilfontein της Νότιας Αφρικής [Themba Hadebe/AP]
Της Shola Lawal
Μια πολύμηνη αντιπαράθεση μεταξύ των αρχών της Νότιας Αφρικής και των παράνομων ανθρακωρύχων που είχαν παγιδευτεί σε ένα εγκαταλελειμμένο ορυχείο στην πόλη Stilfontein έληξε αυτή την εβδομάδα με τουλάχιστον 78 ανθρώπους να σκοτωθούν – πιθανότατα από την πείνα, λένε οργανώσεις για τα δικαιώματα.
Την Πέμπτη, η αστυνομία της Νότιας Αφρικής επιβεβαίωσε ότι τερμάτισε μια επιχείρηση διάσωσης που ξεκίνησε τη Δευτέρα μετά από δικαστική εντολή. Οι αρχές δήλωσαν ότι δεν υπήρχαν άλλοι επιζώντες ή πτώματα στο βαθύ, πολυεπίπεδο ορυχείο, σύμφωνα με κάμερες που στάλθηκαν για να σαρώσουν την περιοχή.
Συνολικά, διασώθηκαν 246 επιζώντες, πολλοί από τους οποίους φαινόταν αδυνατισμένοι και αδυνατισμένοι.
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων επέκριναν την κυβέρνηση ότι δεν κατάφερε να αποτρέψει αυτό που αποκαλούν «σφαγή», αφού οι αξιωματούχοι ασφαλείας διέκοψαν τρόφιμα και άλλες βασικές προμήθειες στους ανθρακωρύχους για αρκετές εβδομάδες και καθυστέρησαν μια επιχείρηση διάσωσης.
Δείτε τι πρέπει να γνωρίζετε για την πολύμηνη αναταραχή και την περίπλοκη επιχείρηση διάσωσης:
Τι συνέβη;
Από τον Σεπτέμβριο, εκατοντάδες –ίσως χιλιάδες– ύποπτοι παράνομοι ανθρακωρύχοι πιστεύεται ότι ήταν εγκλωβισμένοι στο τεράστιο δίκτυο τούνελ του ορυχείου Stilfontein χωρίς επαρκή τροφή ή νερό, αφού η αστυνομία περικύκλωσε το ορυχείο χωρίς προειδοποίηση και διέκοψε την είσοδο των προμηθειών.
Το ορυχείο Stilfontein στη βορειοδυτική επαρχία περιλαμβάνει πολλαπλούς άξονες ή εισόδους σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων υπόγεια. Οι αστυνομικοί έκλεισαν μερικές από τις εξόδους και ισχυρίστηκαν ότι οι ανθρακωρύχοι μπορούσαν να βγουν από άλλες, αλλά οι ακτιβιστές είπαν ότι οι είσοδοι ήταν πολύ μακριά μεταξύ τους και ότι η αστυνομία, στην πραγματικότητα, είχε παγιδεύσει τους άνδρες.
Αν και οι οικογένειες των ανθρακωρύχων και τα μέλη της κοινότητας ζήτησαν μια επίσημη αποστολή διάσωσης, οι αρχές αρνήθηκαν. Ο υπουργός στην Προεδρία Khumbudzo Ntshavheni είπε ότι ο στόχος ήταν να τους "καπνίσουν". Αυτή η δήλωση προκάλεσε επικρίσεις από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προειδοποίησαν για πιθανούς μαζικούς θανάτους καθώς περνούσαν αρκετές ημέρες χωρίς οι ανθρακωρύχοι να λαμβάνουν φαγητό.
Αεροφωτογραφία ενός κλειστού ορυχείου όπου βρίσκονταν παράνομοι ανθρακωρύχοι [Φωτογραφία AP]
Μια δικαστική απόφαση τον Οκτώβριο υποχρέωσε τελικά την αστυνομία να επιτρέψει στα μέλη της κοινότητας να στείλουν λίγο φαγητό και να τραβήξουν μερικούς ανθρακωρύχους επάνω στις φρεάτια χρησιμοποιώντας σχοινιά. Οι αρχές της εποχής ανέφεραν τον αριθμό των ανθρακωρύχων μεταξύ 350 και 400.
Αρκετοί άνθρωποι διασώθηκαν σε σποραδικές και αργές προσπάθειες από μέλη της κοινότητας χρησιμοποιώντας σχοινιά. Τον Νοέμβριο, οι αρχές δήλωσαν ότι θα αρχίσουν να αξιολογούν τις δυνατότητες υποβοηθούμενης εκκένωσης με χρήση κλουβιών μετά την αποστολή ενός σώματος στα σχοινιά.
Ομάδες πολιτικών δικαιωμάτων μήνυσαν την κυβέρνηση τον Ιανουάριο μετά την εμφάνιση βίντεο που δείχνουν σωρούς από πτώματα στο ορυχείο. Στις αιτήσεις του δικαστηρίου, πρόσφατα διασωθέντες ανθρακωρύχοι αποκάλυψαν ότι οι υπόγειες συνθήκες ανάγκαζαν τους ανθρώπους να τρώνε κατσαρίδες και ανθρώπινη σάρκα και ότι κάποιοι που προσπαθούσαν να δραπετεύσουν είχαν πέσει στο θάνατο.
Την περασμένη εβδομάδα, ένας δικαστής διέταξε την αστυνομία να σώσει όλους τους ανθρακωρύχους. Τη Δευτέρα, μια εξειδικευμένη εταιρεία διάσωσης ορυχείων άρχισε να ρίχνει ένα μικρό κλουβί στο φρεάτιο. Δύο μέλη της κοινότητας προσφέρθηκαν εθελοντικά να κατέβουν στο φρεάτιο, καθώς αξιωματούχοι της αστυνομίας είχαν ισχυριστεί ότι δεν θα ήταν ασφαλές.
Συνολικά, ανασύρθηκαν 324 άτομα, συμπεριλαμβανομένων επιζώντων και νεκρών. Ορισμένες οικογένειες λένε ότι εξακολουθούν να αναζητούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Ο αδερφός του Thandeka Zinzi Tom ήταν στο ορυχείο αλλά δεν τον έχουν δει. «Είναι μια πολύ δύσκολη στιγμή για εμάς», είπε στο Al Jazeera, καθώς προσπαθούσε να φτάσει στην τοποθεσία.
Ποιο είναι το πρόβλημα με την παράνομη εξόρυξη στη Νότια Αφρική;
Οι άτυποι ανθρακωρύχοι, γνωστοί τοπικά ως «zama zamas» , ή hustlers, χτενίζουν περίπου 6.000 πρώην λειτουργικά ορυχεία χρυσού αναζητώντας κοιτάσματα χρυσού ή άλλα κοιτάσματα πολύτιμων μετάλλων. Οι τοποθεσίες είτε είναι επίσημα κλειστές είτε έχουν σταματήσει η εξόρυξη επειδή κρίθηκαν μη ασφαλείς ή μη βιώσιμες. Άλλες φορές, οι άτυποι ανθρακωρύχοι έχουν στοχεύσει λειτουργικά ορυχεία.
Λειτουργίες όπως αυτές υπάρχουν εδώ και δεκαετίες και κοστίζουν στη Νότια Αφρική 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως σε χαμένα έσοδα. Διενεργούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από φτωχούς, χωρίς έγγραφα από γειτονικές χώρες. Μέχρι στιγμής, στην υπόθεση Stilfontein, οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι περισσότεροι είναι από τη Μοζαμβίκη, τη Ζιμπάμπουε και το Λεσόθο, με μερικούς από τη Νότια Αφρική.
Οι Zama zamas έχουν κακή φήμη στη χώρα και συχνά θεωρούνται εγκληματίες. Αξιωματούχοι λένε ότι το παράνομο εμπόριο ελέγχεται από εγκληματικά συνδικάτα που πολεμούν το ένα το άλλο σε πολέμους συμμοριών ή επιτίθενται στην αστυνομία. Συχνά, αυτά τα αφεντικά του εγκλήματος εκμεταλλεύονται επίσης ανθρακωρύχους ή διακινούν ανθρώπους σε αναγκαστική εργασία ορυχείων.
Για να αποκτήσουν λίγο χρυσό, οι ανθρακωρύχοι ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα σε παλιούς, ασταθείς άξονες και χρησιμοποιούν βασικά υλικά όπως λαβές και κουβάδες για να συλλέξουν χρυσό μετάλλευμα. Συχνά, παραμένουν υπόγεια για μήνες και βασίζονται σε βοήθεια από εξωτερικούς εργολάβους που τους τραβούν με σχοινιά έναντι αμοιβής και τους στέλνουν προμήθειες όπως φαγητό, νερό και τσιγάρα.
Εργάτες διάσωσης ορυχείων ανυψώνουν ένα κλουβί που χρησιμοποιήθηκε για τη διάσωση παγιδευμένων ανθρακωρύχων σε ένα εγκαταλελειμμένο ορυχείο χρυσού στο Stilfontein [Themba Hadebe/AP]
Γιατί η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής δεν ενήργησε νωρίτερα;
Η εκπρόσωπος της αστυνομίας της Νότιας Αφρικής, Αθλέντε Μάτε, δήλωσε την Τετάρτη ότι οι θάνατοι που καταγράφηκαν δεν ήταν υπαιτιότητα της αστυνομίας.
«Οι βασιλιάδες, αυτοί που βρίσκονται πίσω από αυτές τις επιχειρήσεις, είναι αυτοί που πρέπει να λογοδοτήσουν», είπε.
Οι αξιωματούχοι κατηγόρησαν επίσης το Buffelsfontein Gold Mine (BGM), το οποίο κατέχει τα δικαιώματα στο ορυχείο στο Stilfontein, λέγοντας ότι θα έπρεπε να είχε εξασφαλίσει τα ορυχεία και να διασφαλίσει ότι θα απομακρύνει τους παραβάτες.
Τον Σεπτέμβριο, κατά την έναρξη της επιχείρησης, οι αρχές είπαν ότι επρόκειτο να περιμένουν μέχρι να βγουν όλοι οι ανθρακωρύχοι από το ορυχείο και στη συνέχεια θα τους συλλάβουν. Η καταστολή τους ήταν μέρος της κοινής επιχείρησης της αστυνομίας και του στρατού με την ονομασία «Close the Hole» ή «Vala Umgodi» στη Ζουλού, η οποία ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2023.
Η επιχείρηση περιλαμβάνει το κλείσιμο φρεάτων ή εισόδων σε ορυχεία, την αποκοπή των προμηθειών από το εξωτερικό και την εξαναγκασμό των ανθρακωρύχων έξω από το έδαφος. Αξιωματούχοι είπαν ότι περισσότεροι από 1.000 ανθρακωρύχοι είχαν βγει από ορυχεία σε πολλές πόλεις κατά τη διάρκεια της επιχείρησης και ότι κατασχέθηκαν εκρηκτικά, πυροβόλα όπλα και περισσότερα από 2 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά.
Μια ομάδα 14 ανθρακωρύχων, μεταξύ των οποίων ένας έφηβος, δραπέτευσαν από ένα ασφράγιστο φρεάτιο στο ορυχείο Stilfontein τον Νοέμβριο. Οι άνδρες είπαν ότι πεζοπορούσαν για ώρες για να φτάσουν εκεί. Ένας άνδρας είπε στο Al Jazeera εκείνη την εποχή ότι οι άνθρωποι που άφησε πίσω πέθαιναν και ότι «μερικοί είναι ήδη νεκροί». Ένας άλλος πρόσθεσε ότι «ένα αφεντικό» στο φρεάτιο προσπάθησε να τους εμποδίσει να φύγουν με όπλο.
Ωστόσο, αξιωματούχοι της αστυνομίας διπλασίασαν την άρνησή τους να ξεκινήσουν μια επιχείρηση διάσωσης, επιμένοντας ότι η απόδραση απέδειξε ότι οι ανθρακωρύχοι δεν ήταν σε κίνδυνο και μπόρεσαν να βγουν μόνοι τους. Οι ακτιβιστές επεσήμαναν ότι θα χρειαζόταν μερικοί άνθρωποι μέρες για να φτάσουν στα ανοιχτά φρεάτια και ότι πάρα πολλοί ήταν ήδη αδύναμοι χωρίς φαγητό και νερό.
Συγγενείς και φίλοι διαδήλωσαν κοντά σε ένα μεταρρυθμισμένο ορυχείο χρυσού όπου παγιδεύτηκαν οι παράνομοι ανθρακωρύχοι [Denis Farrell/AP]
Τι είπαν οι οργανώσεις για τα δικαιώματα;
Ομάδες δικαιωμάτων και μέλη της κοινότητας καταδίκασαν την αργοπορία της κυβέρνησης να ενεργήσει, κατηγορώντας για τους θανάτους των 78 ανθρακωρύχων την αστυνομία και τους υπουργούς της κυβέρνησης.
«Δεν είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι», είπε ο Mzukusi Jam, ένας ακτιβιστής της κοινότητας στο Al Jazeera. «Δεν έδρασαν πρόθυμα, ασκήθηκε πίεση πάνω τους».
Μια ομάδα για τα δικαιώματα των ανθρακωρύχων, η MACUA (Mining Affected Communities United in Action) είπε ότι η κρίση ήταν «σφαγή, αν όχι γενοκτονία», επειδή η «πρόθεση» της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει την πείνα ως εργαλείο για να εξαναγκάσει τους ανθρακωρύχους που καταπάτησαν το δίκιο τους. στη ζωή.
«Το θέμα είναι οι υπολογισμένες ενέργειές τους, ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασαν στην ανθρωπιστική κρίση, που οδήγησαν σε μαζικούς θανάτους», είπε ο εκπρόσωπος Τύπου Magnificent Mndebele στο Al Jazeera.
Οι αξιωματούχοι δεν εξέτασαν τις υπόγειες συνθήκες πριν από την εκτόξευση του Vala Umgodi, πρόσθεσε, και όταν παρουσιάστηκαν γεγονότα, η αστυνομία αγνόησε τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ οι κρατικές υπηρεσίες ανέπτυξαν τακτικές καθυστέρησης για δύο μήνες.
Η ομάδα, μία από τις πολλές που ζήτησε από τις αρχές πολλές φορές κατά τη διάρκεια της πολύμηνης αντιπαράθεσης, συνέβαλε καθοριστικά στην εξασφάλιση της δικαστικής απόφασης που οδήγησε στην επιχείρηση διάσωσης αυτής της εβδομάδας.
Στην αίτησή της προς τα δικαστήρια, η MACUA παρουσίασε μαρτυρίες από πρόσφατα διασωθέντες ανθρακωρύχους, οι οποίοι είπαν ότι οι συνθήκες υπόγειας μέχρι τον Οκτώβριο ήταν τόσο άθλιες που ορισμένοι έτρωγαν οδοντόκρεμα. Οι άνδρες πρόσθεσαν ότι ξέσπασε έντονος καυγάς όταν οι αρχές επέτρεψαν στα μέλη της κοινότητας να στείλουν φαγητό, καθώς δεν υπήρχε αρκετό για να κυκλοφορήσουν.
«Δεν μπορούμε να γίνουμε μια κοινωνία όπου επιτρέπουμε στους αστυνομικούς να διευκολύνουν τον θάνατο ή την πείνα και την αφυδάτωση ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις δραστηριότητες που κάνουν υπόγεια», δήλωσε την Τετάρτη η Τζέσικα Λόρενς, μέλος της οργάνωσης Lawyers for Human Rights.
Ξεχωριστά, ο Mndebele της MACUA κατηγόρησε επίσης κυβερνητικούς αξιωματούχους ότι εκμεταλλεύονται τα αισθήματα κατά των μεταναστών ήδη στη Νότια Αφρική.
«Επειδή είναι παράνομοι ανθρακωρύχοι και είναι ξένοι, δεν αξίζουν κανένα ανθρώπινο δικαίωμα – αυτή ήταν η προσέγγιση του κράτους», είπε. «Για να είμαι ειλικρινής, το κράτος ήταν ξενοφοβικό και ρατσιστικό».
Τι ακολουθεί;
Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι ανθρακωρύχοι που διασώθηκαν θα νοσηλευτούν σε νοσοκομεία και θα δικαστούν.
Μέλη της Δημοκρατικής Συμμαχίας (DA), του δεύτερου μεγαλύτερου πολιτικού κόμματος της χώρας που είναι μέρος της κυβέρνησης του κυβερνητικού συνασπισμού, ζητούν έρευνα για την κρίση. Το κόμμα ήταν το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης πριν από τις περσινές εκλογές το κυβερνών Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) διολίσθησε στις δημοσκοπήσεις.
Την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του κόμματος Τζέιμς Λόριμερ είπε ότι η DA έστειλε επιστολή στον Πρόεδρο Σίριλ Ραμαφόζα ζητώντας μια «πλήρη και διαφανή» έρευνα για την «καταστροφή». Η DA είπε επίσης ότι ο ρόλος των κυβερνητικών υπηρεσιών, καθώς και των ιδιοκτητών και των χειριστών ορυχείων, θα πρέπει να διερευνηθεί.
«Η DA προτρέπει τον Πρόεδρο Ramaphosa να ενεργήσει γρήγορα, όσο υπάρχουν ακόμη μάρτυρες, για να διασφαλίσει ότι αυτή η έρευνα θα πραγματοποιηθεί. «Μια διαφανής έρευνα θα βοηθήσει να αποκαλυφθεί το πλήρες εύρος της κρίσης και θα αποτραπούν μελλοντικές τραγωδίες αυτής της φύσης», πρόσθεσε ο Lorimer.
Πηγή : Al Jazeera
Αναρτήσεις
