Ανάθεση σχηματισμού κυβέρνησης στο ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας FPÖ, της Αυστρίας
Την Δευτέρα 6 Ιανουαρίου, ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αυστρίας, Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, ανακοίνωσε την αποτυχία των διαπραγματεύσεων μεταξύ συντηρητικών, σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων για τη δημιουργία συνασπισμού για την ανάληψη της διακυβέρνησης της Αυστρίας.
Παράλληλα ανακοίνωσε την ανάθεση της εντολής σχηματισμού της νέας κυβέρνησης στο Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας (FPÖ, ακροδεξιά), του οποίου ηγείται ο Χέρμπερτ Κικλ.
Εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν τη Δευτέρα αμέσως μετά, μπροστά από το ανάκτορο Χόφμπουργκ, την έδρα της προεδρίας, φωνάζοντας «έξω οι Ναζί».
Το Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ, ακροδεξιά) του Χέρμπερτ Κικλ ήρθε πρώτο στις βουλευτικές εκλογές που διενεργήθηκαν στην Αυστρία τα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη με ποσοστό ψήφων 29%, ενώ οι συντηρητικοί του Λαϊκού Κόμματος ÖVP ήρθαν δεύτεροι με 26,3%, οι κεντροαριστεροί δημοκράτες SPÖ 21%, ενώ οι Πράσινοι είχαν κατακόρυφη πτώση 8,3%.
Οι εκφρασμένες ακροδεξιές θέσεις του Χέρμπερτ Κικλ, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θέλει, στην ίδια την πατρίδα του Αδόλφου Χίτλερ να επονομάζεται Volkskanzler – καγκελάριος του λαού- είχαν οδηγήσει σε διαδηλώσεις εναντίον του, αμέσως μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Έτσι η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης είχε δοθεί στους συντηρητικούς του Λαϊκού Κόμματος ÖVP του καγκελάριου Νεχάμερ ώστε να επιδιωχθεί μια ευρύτερη συμμαχία με σοσιαλδημοκράτες κόκκινους και φιλελεύθερους για να αποφευχθεί η δημιουργία της ακροδεξιάς κυβέρνησης. Η προσπάθεια αυτή απέτυχε. Τα άλλα κόμματα φαίνεται ότι έθεσαν σε υψηλότερη θέση της ατζέντας τους άλλα συμφέροντα, αδιάφορα για την ακροδεξιά ρητορική του Κικλ, το εθνοτικό μίσος που διαδίδει ενάντια στους μετανάστες, τη θεωρία της παλινόστησης των ξένων εργαζομένων, τη συνωμοσιολογική προπαγάνδα του κατά των εμβολίων του Covid. Δεν ίδρωσε το αυτί τους ούτε στην καταδίκη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και των «ελίτ των Βρυξελλών» .
O καγκελάριος και επικεφαλής των συντηρητικών Νεχάμερ, δήλωσε ότι απέτυχε στην εντολή σχηματισμού κεντρώας κυβέρνησης που θα απέκλειε την κεντροδεξιά και δήλωσε ότι θα παραιτηθεί τις αμέσως επόμενες ημέρες και από τα δύο αξιώματα.
Σε συνάντηση των ηγετών του ÖVP την Κυριακή, ο γενικός γραμματέας του κινήματος, Κρίστιαν Στόκερ, ορίστηκε προσωρινός αρχηγός του κόμματος. Ο Κ. Στόκερ δήλωσε ότι έχει εξουσιοδοτηθεί από το κόμμα του να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις συνασπισμού με την ακροδεξιά. «Αυτή η χώρα χρειάζεται σήμερα μια σταθερή κυβέρνηση και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να χάνουμε χρόνο που δεν έχουμε για προεκλογικές εκστρατείες ή εκλογές», πρόσθεσε.
Σε συνέντευξη Τύπου, ο Κ. Στόκερ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απόφαση του Προέδρου να διεξαγάγει συνομιλίες με τον ακροδεξιό ηγέτη, το κόμμα του οποίου κέρδισε σχεδόν το 29% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές, (και βρίσκεται στο 35% στις τελευταίες δημοσκοπήσεις) αλλά μέχρι στιγμής δεν είχε καταφέρει να βρει εταίρους για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Ας σημειωθεί ότι, αμέσως μετά τις εκλογές, ο Κ. Στόκερ, γενικός γραμματέας του ÖVP, σε συνέντευξή του στη Monde είχε δηλώσει: «Ο Kickl έχει αυτοριζοσπαστικοποιηθεί και έχει χαθεί σε θεωρίες συνωμοσίας. Είναι κίνδυνος για τη δημοκρατία και δεν θα τον αφήσουμε ποτέ να γίνει καγκελάριος».
Το ÖVP συμμετέχει στις διάφορες κυβερνήσεις της χώρας των 9 εκατομμυρίων κατοίκων από το 1987. Έχει ήδη κυβερνήσει δύο φορές με το FPÖ, τον εταίρο μειοψηφίας του, το 2000 και το 2017.
Πώς μπορεί να ερμηνευτεί η άνοδος της ακροδεξιάς…
Εκτιμώ ότι η απάντηση έχει δύο διακριτά και συνδυαζόμενα σκέλη:
Το ένα σκέλος αφορά τη σημερινή οικονομική, πολιτική και κοινωνική κατάσταση στις χώρες της Ευρώπης γενικά και ειδικά στην Αυστρία. Και το άλλο σκέλος αφορά τις ιστορικές ρίζες αυτής της σημερινής κατάστασης.
Το πρώτο σκέλος αφορά τη φτωχοποίηση των ευρωπαϊκών λαών με την υποταγή των κυβερνήσεών τους στα κελεύσματα των ΗΠΑ για κυρώσεις στη Ρωσία και της ένταξής τους υπέρ της Ουκρανίας με πολεμικές πιστώσεις και εξοπλισμούς. Η βιομηχανική παραγωγή της κεντρικής Ευρώπης -μέσω της ενεργειακής πενίας- έχει οδηγήσει στο κλείσιμο πολλών εργοστασίων. Αυτό παράλληλα με τον νεοφιλελευθερισμό, τον υψηλό πληθωρισμό -λόγω γης πανδημίας και τη χρηματοπιστωτική κρίση που οδήγησε στην άνοδο των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών έχει οδηγήσει στην κατακρήμνιση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας, τη φτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων.
Σε αυτή την συγκυρία επωάζεται το αυγό του φιδιού. Oι οπαδοί του Χίτλερ στη Γερμανία, του Μουσολίνι στην Ιταλία και του φασισμού σε όλη την Ευρώπη – ήδη μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου- αρχίζουν να δημιουργούν οργανώσεις και δίκτυα με διάφορα προκαλύμματα, που μπαίνουν πια στην Υπηρεσία της CIA των ΗΠΑ. Λειτουργούν ως αιχμή του δόρατος ενάντια στον «κομμουνιστικό κίνδυνο» τόσο της «έξωθεν εισβολής « της ΕΣΣΔ κα των χωρών στην επιρροή της», όσο και των επιτόπιων κομμουνιστικών κομμάτων στις χώρες με αναπτυγμένο το σχετικό κίνημα.
Η περίπτωση της Αυστρίας ήταν κάπως διαφορετική. Από το 1938 είχε υποταχθεί στη γερμανική εισβολή και στο τέλος του Β’ Π. Πολέμου περίπου 500.000 αυστριακοί ναζί στερήθηκαν του δικαιώματος της ψήφου για να το αποκτήσουν ξανά το 1949. Εκείνη τη χρονιά συγκροτείται το VDU, πολυσυλλεκτικό κόμμα συσπειρώνοντας από ναζί μέχρι νεοφιλελεύθερους οι οποίοι δεν εκφράζονται από το κυρίαρχο δίπολο του Συστήματος, το μαρξιστικών επιρροών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα SPÖ και το Λαϊκό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα ÖVP.
Από τις στάχτες του VDU δημιουργείται το 1956 το σημερινό FPÖ.
Βέβαια η ανάδειξη του συγκεκριμένου ιστορικού σκέλους για την Αυστρία, η ανάδειξη των διαφορετικών παραγόντων της πορείας της είναι εκτενέστερο θέμα… Σε αδρές γραμμές όμως μπορούμε να κατανοήσουμε πως γεννιέται η ακροδεξιά στην Ευρώπη βασισμένη στην ήττα του χιτλερικού, μουσολινικού και άλλων δικτατορικών καθεστώτων και στην προσπάθεια ανασυγκρότησής του εξαιρετικά αντιδραστικού της στρατοπέδου.
Έτσι σήμερα η ακροδεξιά ρητορική του FPÖ, σε συνδυασμό με τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα των λαϊκών στρωμάτων δημιουργεί έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια και ευνοϊκές συνθήκες στην ανάπτυξή ακροδεξιών θέσεων και στη δαιμονοποίηση μέχρι απελάσεως των μεταναστών και προσφύγων. Μόνο η ύπαρξη ενός φιλολαϊκού αντιφασιστικού κινήματος υπέρ των εργαζόμενων μαζών μπορεί να ρίξει φως στο σκοτάδι…
Πηγές: Διαδικτυακή έκδοση LeMonde International/fr,
Πέτρος Παπακωνσταντίνου, Το γκρίζο κύμα: Η Νέα Ακροδεξιά και οι Συνεργοί της. Εκδόσεις Τόπος, σελ. 286, 2024.
Αναρτήσεις
