Αντί αναλύσεων και υποκειμενικών κρίσεων, επιλέγουμε να φωτίσουμε, χωρίς φίλτρα, το προφίλ του μέσα από τις δικές του λέξεις, δηλώσεις και εκτιμήσεις, είτε πρόκειται για τα βιβλία που έγραψε είτε για συνεντεύξεις και άρθρα είτε για δημόσιες παρεμβάσεις.
ΟΚώστας Σημίτης έχει περάσει πλέον στην Ιστορία. Από την περασμένη Κυριακή αναχώρησε για το μακρύ ταξίδι προς την αιωνιότητα και εδώ και δύο μέρες αναπαύεται στο Α’ Νεκροταφείο όπου ετάφη με τις δέουσες τιμές. Φίλοι και πολιτικοί αντίπαλοί του αναγνώρισαν ότι αφήνει ισχυρό αποτύπωμα και συγκαταλέγεται στους ηγέτες που έλαβαν αποφάσεις καθοριστικές για τη μετέπειτα εξέλιξη της χώρας.
Τις τελευταίες μέρες έχουν γραφτεί αμέτρητες σελίδες στις εφημερίδες για την πολιτική του διαδρομή και τα πεπραγμένα της διακυβέρνησής του. Εχουν διαμειφθεί άπειρες συζητήσεις στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, ενώ το διαδίκτυο και τα social media έχουν διχαστεί και δυστυχώς σε αρκετές περιπτώσεις ο ελεύθερος δημοκρατικός διάλογος μετατρέπεται σε τοξική αρένα.
Αν και άνθρωπος του μέτρου και ήπιων τόνων ο πρώην πρωθυπουργός κατάφερε με τον θάνατό του να ξεσηκώσει τα πλήθη. Από την αγιογραφία στο ανάθεμα η απόσταση μοιάζει με άβυσσο. Σίγουρα όμως εκείνο που αβίαστα συμπεραίνεται είναι ότι -παρά τα φαινόμενα- δεν ήταν μια αδιάφορη προσωπικότητα, αλλά ένα ον βαθύτατα πολιτικό και ένας χαρακτήρας ζεστός, ανθρώπινος και προσηνής. Αντί αναλύσεων και υποκειμενικών κρίσεων, λοιπόν, επιλέγουμε σήμερα να φωτίσουμε έτι περαιτέρω το προφίλ του πολιτικού και ανθρώπου Κώστα Σημίτη. Χωρίς φίλτρα αλλά μέσα από τις δικές του λέξεις, δηλώσεις και εκτιμήσεις, είτε πρόκειται για τα βιβλία που έγραψε είτε για συνεντεύξεις και άρθρα είτε για δημόσιες παρεμβάσεις.
● Για τον Ανδρέα Παπανδρέου (στο αυτοβιογραφικό βιβλίο «Δρόμοι ζωής», εκδόσεις Πόλις)
«Ο Ανδρέας αντιπροσώπευε έναν τύπο πολιτικού σπάνιο στην Ελλάδα. Ξεχώριζε από τους άλλους, με τις γνώσεις του, την επαφή του με τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, τη δύναμη της σκέψης και τη ρητορική του δεινότητα. Είχε χάρισμα στην παρουσίαση των ιδεών του και δύναμη λόγου. Αντιλαμβανόταν και εξέφραζε με τρόπο απλό αλλά πειστικό το λαϊκό αίσθημα. Σχημάτισε το προσωπικό του δίκτυο, απέκτησε τους θαυμαστές, τους πιστούς του. Ως αρχηγός έπρεπε μάλιστα να φροντίζει να διευρύνει τον κύκλο των οπαδών του. Απόρροια αυτού του τρόπου εισόδου στην πολιτική ήταν ο αρχηγισμός, η αντιπάθεια για τον αντίλογο, η αποφυγή εφαρμογής δημοκρατικών διαδικασιών στο κόμμα. Διατηρούσαμε μεταξύ μας μια σταθερή σχέση, παρά τις όποιες τριβές. Στο τέλος της ημέρας των κρίσεων υπήρχε πάντα μια αμοιβαία εκτίμηση».
● Για τον κίνδυνο χρεοκοπίας και το ενδεχόμενο προσφυγής στο ΔΝΤ (ομιλία στη Βουλή το 2008)
«Στην περίπτωση που παρουσιαστούν δυσκολίες δανεισμού του ελληνικού κράτους θα έχει δοθεί η αφορμή να διατυπωθεί η υπόδειξη ότι η λύση του προβλήματος θα πρέπει να επιζητηθεί μάλλον με προσφυγή στο ΔΝΤ».
● Για τη διαχρονική του ενασχόληση με τα δημόσια πράγματα και τη γενικότερη κοσμοθεωρία του σε εκδήλωση προς τιμήν του (Νοέμβριος 2023)
«Προσπάθησα και προσπαθώ με το ΠΑΣΟΚ να συμβάλω στην εξέλιξη της κοινωνίας. Είναι βαθιά πεποίθησή μου πως με προσπάθεια λύνονται προβλήματα. Υπάρχουν δύο λέξεις-κλειδιά: το σχέδιο και η συγκυρία. Δεν προχωράς χωρίς σχέδιο – χωρίς στόχο και πρόγραμμα υλοποίησης. Προχωράς με τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις, αλλά συχνά κόντρα στο ρεύμα».
● Για το ΠΑΣΟΚ στην εκδήλωση στο Ζάππειο για το 50 χρόνια από την ίδρυσή του
«Αντιμετωπίσαμε αντιξοότητες και προκλήσεις, αλλά καταφέραμε να βάλουμε τα θεμέλια για μια πιο δημοκρατική Ελλάδα, με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και με ισχυρή παρουσία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Σήμερα περισσότερο από ποτέ ο προοδευτικός κόσμος ζητά απαντήσεις και κυρίως μια διέξοδο για να μπορέσει να ελπίσει ξανά. Το ΠΑΣΟΚ εργάζεται για αυτό, αλλά οφείλει να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις αυτές προσφέροντας το όραμα και το σχέδιο για την ανασυγκρότηση. Για την ανασυγκρότηση προς μια προοδευτική κατεύθυνση. Είναι μια ευκαιρία και οι ευκαιρίες δεν είναι άπειρες. Μπορούμε να παλέψουμε τώρα για να πετύχουμε. Εδώ και τώρα λοιπόν προχωράμε μπροστά με γνώση, δύναμη, τόλμη. Θα πετύχουμε».
● Για τα κρούσματα διαφθοράς στο κόμμα (από το βιβλίο «Δρόμοι ζωής»)
«Οι εισφορές χρημάτων στο κόμμα δεν καταγράφονταν πάντα. Στελέχη αλλά και υποψήφιοι κινούνταν χωρίς να ακολουθούν τις οδηγίες, και ζητούσαν συνεισφορές χωρίς να τις αποδίδουν στο σύνολό τους. Υπήρχαν διάφορα ταμεία και οι αυτόκλητοι διαχειριστές τους. Τα μέλη του κομματικού μηχανισμού δεν ενδιαφέρονταν τόσο για τη διαφάνεια ή τη σωστή τήρηση των λογαριασμών όσο για τη συλλογή χρημάτων, ώστε να εξασφαλισθεί η μόνιμη απασχόλησή τους στο κόμμα. Αδιαφορούσαν για τους νομικούς περιορισμούς. Αλλά το κόμμα απέφευγε κάθε θόρυβο, για να μην προκληθούν αρνητικές εντυπώσεις».
● Για τον ΣΥΡΙΖΑ («Εφημερίδα των Συντακτών», Οκτώβριος 2015)
«Αριστερά στην κυβέρνηση δεν σημαίνει μόνο μια νέα κυβερνητική αντίληψη για την αναδιοργάνωση της κοινωνίας, αλλά και μια νέα κυβερνητική πράξη. Αν η ιδεολογία δεν συνδέεται με δράσεις μετασχηματισμού, παύει να είναι αριστερή. Είναι ένα προκάλυμμα που συγκαλύπτει εξουσιαστικές λογικές και συμπεριφορές και δίνει ένα νέο πρόσωπο στο παλιό».
● Η τελευταία δημόσια δήλωσή του (Οκτώβριος 2024, εκλογή προέδρου στο ΠΑΣΟΚ)
«Η σημερινή ψηφοφορία είναι ένα βήμα το οποίο μας εξασφαλίζει μια συνέχεια όπου το ΠΑΣΟΚ να παίξει ένα σημαντικό ρόλο για την ελληνική εξέλιξη».
● Για την ιδιωτική ζωή ενός πολιτικού και την έκθεση στα ΜΜΕ
«Η ζωή κάθε πολιτικού πρέπει να δίνει ένα παράδειγμα. Δεν πρέπει να δίνει λαβές για σχόλια. Δεν συμφωνώ όμως και με το ότι η προσωπική ζωή ενός πολιτικού πρέπει να εκτυλίσσεται σε μια προθήκη και να την παρακολουθούν όλοι. Δεν μπορεί όλες οι πτυχές της να είναι αντικείμενο σχολιασμού της κοινής γνώμης».
● Για την κριτική που δεχόταν ότι είναι συντηρητικός και άτολμος
«Συντηρητικός; Δεν έχω αισθανθεί ποτέ έτσι. Μάλλον τους ενοχλεί ο ρεαλισμός μου. Πετυχαίνουμε το προοδευτικό, όχι φορώντας ένα προοδευτικό “ρούχο”, αλλά επιδιώκοντας πραγματικές αλλαγές. Οσο για την ατολμία, είναι αστείο. Επί δικτατορίας βγήκα στην παρανομία κι έβαζα βόμβες. Διέφυγα στο εξωτερικό και συμμετείχα στο ΠΑΚ. Τα τελευταία χρόνια στο ΠΑΣΟΚ επανειλημμένα ασκούσα κριτική και πρότεινα. Οι “γενναίοι” τι έκαναν;»
● Για τη σύζυγό του και την ανθεκτικότητα της σχέσης τους (Lifo, 1996)
«Γνώρισα τη Δάφνη όταν ήμουν 24 ετών σ’ ένα σπίτι φίλων. Κάναμε παρέα, συνδεθήκαμε και τέσσερα χρόνια μετά παντρευτήκαμε. Ενας τρόπος για να διατηρήσεις μια σχέση είναι να δημιουργείς συνεχώς νέους τρόπους κοινής ζωής. Τίποτα να μη μένει το ίδιο, όλα να αλλάζουν, αλλά πάντα πολύ μαζί».
https://www.efsyn.gr/politiki/459366_o-kostas-simitis-aytosystinetai