Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας

Τετάρτη 5 Μαρτίου 2014 ·

Από το 1947 ως και το 1951, περισσότεροι από 80.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά ελληνικής καταγωγής εκτοπίστηκαν στη Μακρόνησο, σε στρατόπεδα αναμόρφωσης που δημιουργήθηκαν για να «καταπολεμήσουν την επέκταση του Κομμουνισμού». Ανάμεσα στους εξόριστους αυτούς, βρίσκονταν πολλοί συγγραφείς και ποιητές, όπως ο Γιάννης Ρίτσος και ο Τάσος Λειβαδίτης. Παρά τις στερήσεις και τα βασανιστήρια, κατάφεραν να γράψουν ποιήματα στα οποία περιγράφουν τον αγώνα για επιβίωση μέσα σε αυτό το σύμπαν εγκλεισμού. Τα κείμενα αυτά, εκ των οποίων κάποια θάφτηκαν στα στρατόπεδα, βρέθηκαν αργότερα. Η ταινία αναμιγνύει τα ποιητικά αυτά γραπτά με τις ομιλίες αναμορφωτικής προπαγάνδας που μεταδίδονταν ακατάπαυστα από τα μεγάφωνα των στρατοπέδων. Αργά πλάνα τράβελινγκ μας οδηγούν σε ένα υπνωτικό ταξίδι μέσα στα ερείπια των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ενώ προσκρούουν σε φωτογραφικά αρχεία. Ένα κινηματογραφικό δοκίμιο που ζωντανεύει τη μνήμη ξεχασμένων ερειπίων και μιας μάχης που χάθηκε.


Σημείωμα του σκηνοθέτη:

Οι ποιητές συνήθως γράφουν για να υμνήσουν τη φύση, να εκφράσουν ερωτικά αισθήματα ή ακόμα υπαρξιακές αγωνίες. Σπάνιοι είναι εκείνοι που δημιούργησαν ποιητικό έργο πίσω από συρματοπλέγματα, κάτω από βασανιστήρια. Οι ποιητές της Μακρονήσου έκαναν να αναδυθεί από τα κείμενά τους μια φωνή αντίστασης, έναν πίδακας ζωτικής δύναμης. Τα ποιητικά χρονικά της ζωής των πολιτικών εξόριστων πάνω στο νησί αφηγούνται τον τρόμο και την επιβίωση μέσα σε αυτό το βάρβαρο εργαστήριο που στόχο είχε τον «πνευματικό επαναπρογραμματισμό» των αντιστεκόμενων κομμουνιστών. Κάνουν «ορατό» τον πανταχού παρόντα φόβο, την ατέρμονη αναμονή, την αδυσώπητη δίψα και τα εξουθενωτικά καψόνια της πέτρας που κουβαλιέται δίχως ανάπαυλα. Μιλούν για τις νύχτες όπου αντηχούν οι κραυγές εκείνων που τρελάθηκαν από τα βασανιστήρια.

Όταν, κατά λογοτεχνική τύχη, διάβασα τα ποιήματα αυτά, «είδα» εικόνες ενός φρικτού παρελθόντος, τις οποίες θέλησα να φέρω αντιμέτωπες με εικόνες του παρόντος: αυτές των ερειπίων των στρατοπέδων της Μακρονήσου. Θέλησα να ψάξω στους σωρούς από πέτρα και σκυρόδεμα για αποτυπώματα των όσων συνέβησαν, να τα αντιπαραθέσω στα ουρλιαχτά των μεγαφώνων που μετέδιδαν εθνικιστικά συνθήματα, να τα τοποθετήσω δίπλα στις φωτογραφίες των εξόριστων.

Μια ταινία μνήμης που μάχεται ενάντια στη λήθη, σήμερα που αποτρόπαιες εθνικιστικές εξάρσεις αναδύονται ξανά στην Ελλάδα…


Ποιητικές μνήμες της Μακρονήσου

Μετά την διεθνή πορεία της στα κινηματογραφικά φεστιβάλ (Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής Dok Leipzig 2012) και την κινηματογραφική διανομή της σε Ελλάδα, Γαλλία και Ελβετία (κριτικές στον ελληνικό και διεθνή Τύπο), η μεγάλου μήκους ταινία τεκμηρίωσης Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας (2012) σε σκηνοθεσία του ελβετού ντοκιμαντερίστα Ολιβιέ Ζισουά, διατίθεται δωρεάν στην Ελλάδα υπό την άδεια Creative Commons.

Η ταινία αποτελεί ένα ελεγειακό κινηματογραφικό δοκίμιο που επιχειρεί να ζωντανέψει τις μνήμες εξορίας της Μακρονήσου, σκηνοθετώντας έναν λογοτεχνικό «Ψυχρό Πόλεμο» ανάμεσα στα ποιητικά γραπτά εξόριστων ποιητών, όπως ο Γιάννης Ρίτσος και ο Τάσος Λειβαδίτης, και τις ομιλίες αναμορφωτικής προπαγάνδας που μετέδιδαν τα μεγάφωνα των στρατοπέδων του νησιού κατά την περίοδο 1947-1950. Σημαντικά φωτογραφικά και κινηματογραφικά αρχεία εντάσσονται σε ένα υπνωτικό φιλμικό ταξίδι μέσα στα στοιχειωμένα ερείπια της Μακρονήσου.

Από τη Δευτέρα 3 Μαρτίου 2014, το ντοκιμαντέρ διατίθεται δωρεάν στην ολότητά του μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του, για μη εμπορικές δημόσιες προβολές και για κάθε ιδιωτική χρήση στο ελληνικό έδαφος, υπό την άδεια Creative Commons. Μέσα από αυτή τη δεύτερη, εναλλακτική και δωρεάν διανομή, οι δημιουργοί ελπίζουν πως η ταινία θα μπορέσει να συναντήσει το κοινό που δεν την ανακάλυψε κατά την πρώτη διανομή της πέρυσι τον Απρίλιο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και το κοινό στην υπόλοιπη Ελλάδα που δεν είχε μέχρι στιγμής την ευκαιρία να τη δει.

Με την προσδοκία πως η ταινία θα μπορέσει να συνεισφέρει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, οι δημιουργοί ενθαρρύνουν κάθε ενδιαφερόμενο να οργανώσει μη εμπορικές δημόσιες ή ιδιωτικές προβολές, με τη βοήθεια και του συνοδευτικού υλικού που διατίθεται στον ιστοτόπο της ταινίας, αλλά και με τη βοήθεια του παράλληλου ενημερωτικού ιστοτόπου www.makronissos.net.


Η επίσημη σελίδα της ταινίας .

http://commedeslionsdepierre.net/thefilm/

Η σελίδα που μπορείτε να δείτε ή να κατεβάσετε την ταινία :
http://commedeslionsdepierre.net/thefilm/dvd-vod/?lang=el

Ευχαριστώ την Έρη Ρίτσου που κοινοποίησε την ταινία και την παρουσιάζουμε .

Από την Redflecteur
 

Η Επανάσταση του 1943

Η Επανάσταση του 1943

revolution in the world

ελευθερη εκφραση

Η λίστα ιστολογίων μου

προσωπικές ιστοσελίδες

τύπος

διαφορα

È